Behskirina te divê ji ku û çawa bê destpêkirin… Hîna wekî duh li ber çavê min e derketina te ya rê û hîna wekî duhî di bîra min de ye ew bîranînên me, helbestên kut e li akademiyê ji me re dixwend… Di hişê min de ew qasî zindiyî ku koça te ji min re pir dijwar tê…
Roniya çavên min, ma ev koç ne zûbû? Wekî piştî her çûyînê tê gotin… Te xwe ji Botanê re amade kiribû. Em zarokên dayika Kurdistanê ne. Em dizanin berdêlê bidin û em amade ne ku ji boyî Kurdşsstanê bibin berdêl. Piştî ew qasî bendêmayîn, israr û amadekariyan çûyîna Botanê… Hîna ew gotina ku te timî dianî ziman; “ Errikê, dawiya dawîn ez hatim!” di guhê min de zingînî dide. A rastî çi tişt bû ku te bi ber Bakûrê welat ve dikşkişand? Bi rastî tiştekî asayî bû xwesteka çûyîna te ya Bakur, lewre tu jineke Apoyî bûyî . Lê her ku navê Botanê dihate gotin ji çavên te dibiriqîn. Ger mijar neçûyîna te ya Botanê bûna, vêca ew çavên te ji tirs û xof û acisiyê tije dibûn. Em li ber bayê wan çavên te diçûn. Lê tu ne di bîra vê yekê de bûyî. Ev jî ji xwezayîbûna te dihat. Ew kelecanên te yên avzêmî niha di dilê me de bûne şelale… Bi rastî jî, sêrek ji te difûriya. Nayê bîra mink u tu ji kesek an axaftinekê acis bûbûyî. Her çöi qas tu zêde neaxivî jî, te her kesê/î guhdar î dikir. Te ew cewhera di dilê xwe de ji kesê/î re venedikir, lê dîsa biriqina wê dîsa jî digihaşt me. Dihat zanîn ku wî dilê te zêrîn e. Ez ê îtirafekê bikim; dem amin tu nû dîtî, di dilê xwe de min digot; “ev hevelake bêdeng û di halê xwe de ye”. Lê dema ku ez daketim ew dilê te yê kûr, min ew tofanên di dilê te de fahm kir. Lê tu ti carî bê bertek jî nebûyî. Dema te tiştekî nelirê bidîtana, di wê kêliyê de refleksê de xwe nîşan didan û te xwe nedigirt. Tu firtoneyeke bêdeng bûyî, lê ew firtone tu derî û kesî serobino nedikir, her wiha giraniya hebûna xwe jî dida hîskirin. Herî zêde jî te ji xwendina helbestên li bin taveheyvê hez dikir. Jiyan bi gerîla re, bi çiyayan re bû û çiya jî divê helbestî bûna… Ji helbestên te jiyan difûriya,bêhna te, agirê çiya û kulîlkan ji wan helbestan dihat.
Cana min, çûyîna te pşr zû çêbû, lê ew qasî bi lehengî bû jî. Çûyîna l ete bihatana jî divê wisa bûna. Di dema xwe amadekirinê de jî tu xwedî îdia û cidiyetekê bûyî. Hîna jî min pê dernexistiye ku, li ser wan çekên giran bê te çawa bi carekê ve wan hisabên zîrziravî dikir?.. Niha ez dizanim, ew sedema xwe ji şerkerî û têkoşîna te digirt. Di çûyîna xwe de jî te nîşanî me hemûyan da. Her çi qas pevçûna yekemîn bû ku tu tevlî bûbûyî jî, we bi lehengî şer kir, û dora we hatibe girtin û hûn di bin barana guleyan de mabin jî te bi hevala Hebûn re we dest ji hevalên birîndar bernedaye. Tam rojekê we di ber xwe daye. Şerê me ne şerê yeko yekoyan bû. Bi sedan, hezaran bi ser we de hatin û hûn bûn Botan û Hebûn… Xwezî te zanibûna ku bi te serê meç i qas bilin de. Sarya navê têkoşînê bû… Ma wekî din wê çi bê gotin?.. Wek hevaleke te ya ku me serdemekê bi hev re derbas kirî, ez ê xwedî li wan tiştên ku te dixwest pêk bîne derkevim.
Ez ê hemû pêwîstiyên Saryabûyînê bi cih bînim. Êdî tu bûyî Botan. Wek yên berî xwe, tu jî bi her awayê xwe bûyî cewherê vê axa qedîm. Jixwe ji ber vê yekê, bi berxwedanên we ve em hêzdar in û têk naçin. Em baş dizanin ku ev hêz wê rojekê bi ser keve û wê wateya van berxwedanên xwe bi her derê ve bifûrîne…
Em ê te ti carî ji bîr mekin bahoza bêdeng…

Havîn Çirav

Rêhevalê Celal di sala 1992’an de di temenekî pir ciwan de tevlî refên gerÎla bû. Malbata wî malbateke welatparêz e. Em li qada Zapê bi hev re mabûn. Ji 2003’an hetanî payiza 2004’an em li heman tabûrê man. Divê mirov kesayeta rêheval Celal diyar bike. Rêhevalê me, bi rastî jî di temenekî pir ciwan de tevlî rêxistinê bû her wiha di derbarê çand û jiyana rêxistinê de tim û tim li pêş bû. Çanda partiyê di asta jor de dijiya. Di xebat û têkiliyên rêhevaltiyê de bi rastîi jî serkêşî dikir. Di 2003’yan  dema em li heman tabûrê bûn, amadekariyên pêngava 1’ê  Hezîranê dihate kirin. Ji ber vê yekê ji boyî qadê di navbera me û dijmin de zêde mesafe nîn bû. Bi meşê qasî 3 saetan navbeyna me û dijmin hebû. Dema hevalê Celal hate tabûra me, peywira wî di asta fermandariya bolukê de bû. Tevlîbûna wî ya xebatan bêhisab û bêguman bû. Hevale Celal her tim pêşengtî dikir. Qada ku em lê bûn hin cih hatibûn mayînkirin. Dema diçû xebatan, hemû zor û zehmetiyan dida ber çavên xwe. Her wiha di xebatan de coş û moraleke pir mezin dida hemû hevalan û bi vî awayî hevalên li dora xwe tevlî xebatan dikir. Behskirina bîranînên wî peywira me ye. Qada Çiyayê Reş hindekî nêzî qada Çelê ye. Hevalê Celal zarokê wê derê bû. Di gerîlatiyê de jî hevalekî bi tecrûbe bû. Li vê qadê hemû liv û tevgerên dijimin dikaribû bibîne. Dîtin û nêzîkatiyên me her çi qas serpilkî bin jî ev terz bi hevalê Celal re tunebû. Di derbarê tevgerîna me de her tim me hişyar dikir. Wek gerîlayek divê em çawa tevbigerin? B ime re nêzîkatiyên wek ligorxwebûyîn hebûn lê belê bi rêhevalê Celal re ev nêzîkatiyên han qet nîn bûn. Nêzîkatiyên wî yên serpilkî nîn bûn. Ji wan kesên ku her tiştî li ber çavan dikir bû. Ne hevalekî teorisyen bû. Çanda partiyê li hemû derdora xwe parve dikir. Pêvajoya ku em li gel hev bûn pêvajoyeke zêde gur û bêsekin bû. Lê di jiyanê de tevlîbûn, moral, têkilî û coşa hevalan di asta jor de bû. Karên rêxistinî jî di van deman de derdiketin. Hevalê Celal ji boyî hevalên ciwan gerîlatiyê bi rêk û pêk fer bibin bi wan, keşfê dida kirin, eraziyê dida nasîn û li ser girên bilind jiyana gerîlatiyê bi wan dida ferkirin. Carekê jî ji van karên xwe ac Rêhevalê Celal di sala 1992’an de di temenekî pir ciwan de tevlî refên gerÎla bû. Malbata wî malbateke welatparêz e. Em li qada Zapê bi hev re mabûn. Ji 2003’an hetanî payiza 2004’an em li heman tabûrê man. Divê mirov kesayeta rêheval Celal diyar bike. Rêhevalê me, bi rastî jî di temenekî pir ciwan de tevlî rêxistinê bû her wiha di derbarê çand û jiyana rêxistinê de tim û tim li pêş bû. Çanda partiyê di asta jor de dijiya. Di xebat û têkiliyên rêhevaltiyê de bi rastîi jî serkêşî dikir. Di 2003’yan  dema em li heman tabûrê bûn, amadekariyên pêngava 1’ê  Hezîranê dihate kirin. Ji ber vê yekê ji boyî qadê di navbera me û dijmin de zêde mesafe nîn bû. Bi meşê qasî 3 saetan navbeyna me û dijmin hebû. Dema hevalê Celal hate tabûra me, peywira wî di asta fermandariya bolukê de bû. Tevlîbûna wî ya xebatan bêhisab û bêguman bû. Hevale Celal her tim pêşengtî dikir. Qada ku em lê bûn hin cih hatibûn mayînkirin. Dema diçû xebatan, hemû zor û zehmetiyan dida ber çavên xwe. Her wiha di xebatan de coş û moraleke pir mezin dida hemû hevalan û bi vî awayî hevalên li dora xwe tevlî xebatan dikir. Behskirina bîranînên wî peywira me ye. Qada Çiyayê Reş hindekî nêzî qada Çelê ye. Hevalê Celal zarokê wê derê bû. Di gerîlatiyê de jî hevalekî bi tecrûbe bû. Li vê qadê hemû liv û tevgerên dijimin dikaribû bibîne. Dîtin û nêzîkatiyên me her çi qas serpilkî bin jî ev terz bi hevalê Celal re tunebû. Di derbarê tevgerîna me de her tim me hişyar dikir. Wek gerîlayek divê em çawa tevbigerin? B ime re nêzîkatiyên wek ligorxwebûyîn hebûn lê belê bi rêhevalê Celal re ev nêzîkatiyên han qet nîn bûn. Nêzîkatiyên wî yên serpilkî nîn bûn. Ji wan kesên ku her tiştî li ber çavan dikir bû. Ne hevalekî teorisyen bû. Çanda partiyê li hemû derdora xwe parve dikir. Pêvajoya ku em li gel hev bûn pêvajoyeke zêde gur û bêsekin bû. Lê di jiyanê de tevlîbûn, moral, têkilî û coşa hevalan di asta jor de bû. Karên rêxistinî jî di van deman de derdiketin. Hevalê Celal ji boyî hevalên ciwan gerîlatiyê bi rêk  is nedibû. Belkî ev rewş bi hin kesan re hebû lê bi rêheval Celal re qet nîn bû. Em carinan acis dibûn lê hevalê Celal jî xwe b ime acis dikir û şîretan l ime dikir. Wek me di serî de got, nêzîkatiyên şexsî û yên bihisab bi hevalê Celal re qet û qet nîn bûn. Cihê ku hevalê Celal lê bûna ti carî bêmoralî çênedibû dijberî vê jiyan û dem li wir pir xweş derbas dibû. Ger rewşeke pir şaş an çewt nebe rêhevalê Celal qet acis nedibû û bi kesî re xwe acis jî nedikir. Li Botanê peywirdar bû. Rêheval Celal di asta rêveberiyê de tevlî xebatan dibû. 

Em ê fermandar û qehremanê hêja rêheval Celal ÇELÊ ti caran ji bîr mekin û em ê her têbikoşin.

                                                                                                                                                                                                                                                       Rêhevalê Têkoşînê

Helbet hêsan nîne ku mirov li ser pakrewanên şehît binivîse. Belê, rêheval Berxwedan jî yek ji wan pakrewanan e. Ji boyî rêheval Berxwedan binivîsî divê dilê te jî wekî yê wî pak û paqij be. Lewra tenê nivîsandin têrî nake. Rêheval Berxwedan ji boyî bibe rêhevalekî rêbertî yê durust, li hemberî xwe şerekî mezin da. Û bi ked û fedakariyeke mezin bû rêhevalekî rast ê Serokatî. Cewhera wî ya pak, her tim di sekn û rûyê wî de xwe dida der. Ti carî li hember paşverûtiyan wî serê xwe netewand û her li hember wan di rêça partiyê de israr kir. Heta li hemberî kêmasiyên xwe jî timî têdikoşiya. Mirov ji boyî bibe rêhevalê wî, divê teqez rast û cewher pak be. Di dema ku min ew nû dîtî de, bi ew germahî û duristiya wî ve hesiyam. Hest û hîsên wî tim paşerojê nîşanî wî dida. Ji ber ku dilê wî mînanî yê zarokekî pak û paqij bû. Hevalê Berxwedan, prensîba li xeyalên xwe xwedî derketin her tim esas digirt. Û her car digot; “ ez lêgervanê heqîqetê me”. Peyvên ku dianî ziman wisa bi wate bûn ku, mirov li hember wî matmayî dima. Rêheval Berxwedan, dema dijiya gihaştibû lûtkeya wateya jiyanê. Her tim tevlîbûneke wî ya bêhisab û fedekar hebû. Ji aliyê gelê Serhedê ve him dihat heskirin û him jî ji gelê herêmê hurmeteke mezin didît. Bi taybetî zarok ew qasî jê hez dikirin ku, mirov dikare bibêje ku nedixwestin wî bi  kesî re parve bikin. Belê rêheval Berxwedan te nivîsîn nehêsan e. Belkî di vê kêliyê de ev nivîsandina min jî wê têra pênasekirina te neke, lê li hemberî te wek peywira rêhevaltiyê dinivîsim. Her çi qas niha ne li nav me bî jî, ew bişîrîna te ya zindî wê her tim di dilê me de be… Em her tim te li gel xwe hîs dikin û belkî tu li nav me bî jî. Tu di rojên nexweş de her tim li rex rêhevalên xwe bûyî. Em jî, ji boyî layiqî we bibin, em ê her tim we bijîn û bidin jiyîn.
Wek encam dikarim bibêjim ku; rojekê teqez em ê tola we hilînin û mîrateya ku we ji me re hiştî, em ê heta dilopa dawî ya xwîna xwe lê xwedî derbikevin û biparêzin. Soza rastî û duristiyê ya ku me dabû te, em ê ji xwe re bikin prensîb.
Em ê ti carî bişirîna li ser rûyê te ji bîr nekin. Li hemberî bîranînên we bi hurmet bejna xwe ditewînim.

Nirvana Delila Amed

Ma temenek çi ye?  Ji boyî vebêjer,  şîroveyeke bi qasî destpê bike û biqedîne hêsantir çi heye. Baş e, ji boyî kesê ku jiyaye çi qîmeta vê vegotinê heye? Jiyana ku wate daye xemgîniya payîzê, biharê û zivistanê wê çawa bê ziman? Stendina hilmekê, vexwarina aveke sar, hesta rehetiya kêliyeke tenêmayînê ya ku mirov ber bi xeyalan ve dibe… Îja êş û azar wê çawa werin ziman? Aciziya ku tiştên nayên pêkanîn, hewaya têkçûyîna serneketinan û zenûniya şaşwaziyên ku qet nayên hêvîkirin. Gelo ti kes dikare berhemeke bi kedeke pir mezin ve hatiye afirandin, weke kayeke li ber agir bikeve bibîne û wê kêliyê bîne ziman?Gelo vebêjer dikare his bike ew kelecan, dilgeşî û bi her awayî hestên wê yên ku dema ew hewldide xwe bigihî armancên xwe, hedefên xwe.
An jî hin peyvên ku dieliqin pênûsek kêrnehatî yê vebêjerekîû li ser kaxezê spî ji nişka ve bi peyvên “dest pê kir û qediya”yê re dikare bê kurtekirin jiyana şehîdeke ku nayê bidawîkirin?Rêhevala Arjîn, îro ez jî tevlî karwana wan vebêjerên wek nivîsevanên xeşîm bûm. Nizanim, lê dîsa li gor hemû xamîtiyên xwe, xêzkirina çend rûpelan wê heqê girêdayîna me ya şoreşgerî karibe bide? Lê dilê meyê bi keser û neçar, wendakirina te dê bi hestiyariya tolhildanê bike “hêza herî geş a jiyanê” û nexşkirina li hin waran ji xwe re wekî deynekî dibînim.  Kela Bedlîsê baş tê zanîn, asê û dijwar e. Hêza artêşa Îskenderê Mezin ku vê kelê bi fermandarekî xwe dabû çêkirin jî, nekarîbû vê kela parastî û asê bi dest bixe. Bi pakrewantiyên xwe, evînên destanî û wek efsaneyeke jibîrkirî ye axa Bedlîsê. Bi biharên xwe yên ji çiyayan re dibişirin, bêhna nêrgiz û rihanan belav dibe li deştên wê. Melodiya straneke tenêtiyêye dengê beqên li bin piran ên pir tên guhdarîkirin. Û ew kesin ku li kuçeyên bajêr bêserûber li hemû nasnameyên wenda yên li minareyên vala bi şaşwazî û bêpisûla digerin. Li hemberî mîqrobên nexweşiyê ku dixwazin bixin seriyan, çemê ku bi dizîka bajêr dike du qetan û hemû qirêjiyên bi xwe re dibe ye ev xaka dûşîze. Îdrîsê Bedlîsî jî nikaribû hêviyên bajarê Bedlîsê yên azad û bi rûmet şîn dibin bişkîne. Ev xakin ku ji zayîna keça me ya asî re şahidî kiriye.
Li van xakên pîroz ku dîrok şaxên xwe berdayî, zêde dem nemabû. Li hember çarenûsê serîhildanek be jî, mişextiyeke bêmean û li cihekî nû ku ji dîrok û çanda wê biyan bû. Tiştekî ku firtikek têkildarî xwebe jî nedidît. Li warê xerîbiyê, Antalyayê…  Di destpêkirina xwebûnê de naskiribû wê nasnama xwe ya ku dixwestin ji holê rakin. Û ew bahoza serhildana salên 90’î bû ku wê bi têkoşîna azadiyê da naskirin. Nexş û nimûşên ji çanda wê dadiwerivîn û bi ketina yekîneya folklorê ku bi kincê gerîlayên pakrewanê çiyayan dest bi stirîna stranên xwe yên zarokatiyê kiribû. Di stranên ku dihatin gotin de; awazên li hember înkar, îmhayê bûn. Û armanca strîna wan şikandina bandora şerê germ a li ser Kurdistanê bû. Û ev stirîn bi wê re hêviyên bihêz hêşîn dikir. Ew, şitleke ku xeyalên xwe yên zarokaniyê li ser van hêviyan hêşîn kiribû. Bi îlhama çanda ku ji zarokaniya xwe girtî, serê govendên ciwaniyê jî kişandibû. Êdî ev tiştên dihatin jiyîn nasîna xwenasînê bûn û çalakîgeriya wê ya pêşeng li taxên Kurdistanî yên li Antalyayê dest pê kiribû. Sala 99’an pêvajoyeke ku ti kes nikaribû hêrsa ciwanan asteng bike. Wekî her ciwanên kurd, rêhevala Arjîn jî bi hemû çalakbûna xwe tevlî vê pêvajoyê bû. Rêya têkoşîna ku tê de dimeşiya gav bi gav bêhtir nas dikir. Naskirin, bi xwe re dabînkirina pêwîstiyan anî û ji ber vê yekê ket li nav karên siyasî. Rêhevala Arjîn di vê rêya ku pêş ve diçû de, soz dabû ku wê ti carî ji vê rêyê venegere. Ev soz bû ku rêya rêhevala Arjîn dabû Kurdistanê. Hindek bişens bû ku peywira xwe ya derve ya yekemîn li dilê Kurdistanê dest pê kiribû.  Amed, bi çîrokên qehremaniyên zindanê wê pêşwazî dikir, wê jî bêxem dest bi xebatên ciwanan kiribû. Xwîngermî, kedkarî û hevalheziya wê, wê bi hemû hevalên li derdor dabû hezkirin. Cihên ku em lê diman çiqas ji hev  dûr bin jî, ji ber ku me heman karî dikir ev dibû sedem ku carinan em bên li gel hev. Di derheqê rêhevala Arjîn de tiştê ku ti carî dê ji bîr nekim;di yekemîn hevdîtina me de dîtina ew kênê ku pir lê dihat bû.Her wiha di kêliya wî kenê xwe yê şêrîn de çavên xwe yên niqêmî  noqî li ser min kir û jimin re got merheba. Te digot qey bi wê re hêzeke efsûnî heye ku bala mirovan jixweber dikişand li ser xwe. Coş û kelecan li ser rûyê wê ti car xwe kêm nedikir.  Pişt re gelek caran ev rasthevatinên me dubare kirin. Bi dema derbasbûyî re gelek tişt jî guherîbûn. Bişîrîna zarokî ya li rûyê wê dêmên wê ji xwe re kiribûn wargeh.  Kesayeta wê ya zindî carekê jî nedihişt li cihê xwe bisekine. Ew qas çalak bû nepêkan bû ku mirov li cihekî bi wê re rûnê û qise bike. Her wiha dema diket li nav karên pratîkî jî mirov nikaribû xwe ji ber bayê wê dûr bixîne. Tişta ku ji me re dima li ber bayê wê firîn bû.  Di nav karên me dikir de pêşveçûyîna wê ya şexsî wekî bayê bû. Di hindekan de ev rewş bahoz û di hindekên din de jî bahorî.  Di civinên ku me xebatên xwe lê dinirxand de bi rehetî me pêşveçûyîna hevala Arjîn didît. Belkî jî, bayê ku wê li ber xwe dibir lêgerîna pêşveçûyînê bû. Herî dawî di gera giştî ya li Êgila Amedê de em rastî hev hatin. Û herî dawî min di wê demê de kenê wê yê asî ku nayê jibîrkirin li lênûska xwe neqişandibû. Wek avên ku ber bi azadiyê ve diherikîn dest bi vê rêyê kiribû. Ew serhatîperesta dozeke li miletekî heta li cihanê belavbûyî bû. Her kelecaniya wê gaveka wê zêdetir dikir û her gav hezar kelecanên din bi we re dida jiyîn.  Êdî dora gaveke mezintirîn bû. Ew bi bîr û bawerî û her wiha bi metirsî ber bi serhatiyên herî mezin ve dimeşiya.  Di xatirxwestina dawî ya 2004’an de, dema em ji hev vediqetiyan soza ku “em ê teqez hev bibînin” rihetiyek dabû dilê me. Dema ez hatim çiya jî ev rasthatinên han wek siyekê bi laşê min ve hatibûn girêdan. Lê vê carê, min her tim gavekê li paş rêhevala Arjîn dişopand. Qendîl, Xinêrê, Metîna, Xakûrkê, Zap;“gaveke din ji vir çû hevala Arjîn”. Ev şertên gerîlatiyê ne, carna mirov kêliyekê nabîne ku silavekê bide hevala xwe ya du gavan ji xwe dûr. Ji boyî soza xwe pêk bînin û carekê hev bibînin hîna em diperpitîn, pişt re ez pê hesiyam ku rêhevala Arjîn bûye rêwiyê bakur.  Êdî ew bi hemû hêvî, hezkirin û bêrîkirinên xwe rêwiyê Serhedê bû. Ez negihaştibûmê! Lê belê îxtîmala ku hevdîtina li bakur mabû di destên me de. Êdî rojên me jî kêm mabûn ku em jî tevlî karwanên bakur bibin. Helbet çûyîna bakur a hevala Arjîn piştî kedeke bêhempa pêk hatibû. Belkî çûyîna Amedê ji boyî wê xwesteka sereke bû,  lê li hemberî biryara Serhedê jî teqez kêfxweş bûye. Bi bazdanê dest bi vê serpêhatiya xwe kiribû. Tenê çûyîna Amedê piçekî bi derengî xistibû. Armanca te, li çiyayê Qerejdaxê gihaştina razên wê dîroka bêserûber bû yan tiştên ku li Amedê te nêvî hiştî wek gerîlayekê temamkirin bû? Şahidê herî zindî yê dîrokê birca Ben û Sen’ê, birca Bizinan, hemû bircên ku bajêr dorpêç dikin, dîsa peyasekirina li taxên Sûrê yên teng û bi kevir de,vê carê di nav artêşeke gerîla de gerînên bi nîzama leşkerî xeyal dikir. Cara yekemîn rastiya dijmin a xeraker li Amedê dîtibû.  Gel û tevgerê bêserokatî hiştin, daxwaz û lêxebitînên wan, înkar û tunekirinên wan, polîtîkayên wan ên birçî hiştinê, xistin, lîstik û bêesillkirinên li ser ciwanan her ku van didît hêrs û helwestên wê zêdetir û tundtir dibûn. Jixwe ev hêrs bû ku berê wê dabû çiyayên azad û li nav şerê germ. Piştî gelek salan di nav yekemîn koma jin de cih girt û çû Serhedê.  Bi vê giraniyê berê xwe da Serhedê. Pir tiştan plan kiribû li vê qada ku ji gerîlatiya jinê re biyanî maye. Û çiqas dijwar be jî êdî gavên destpêkê hatibûn avêtin. Lê hevala min a dildarê serdestpêkan, piştî salên dûvdirêj bi rastiya yekemîn şehîda gerîla ya li Sehedê ve me rûbirû hişt. Niha di vê kêliyê deli wan salên nebixêr ku nehiştin çavên me careke din bigihêjin hev dinêrim û dîsa dibêjim; xemrevîniya min tenê soza tolhidanê ye.

Tamara Varjin

“YA BİR YOL BULACAĞIM YA DA BİR YOL YAPACAĞIM” MİSALİ YAŞAM
Zana yoldaşı tanıyabilmek ve biraz anlayabilmek için öncelikli olarak inandığı değerlere bakmak gerekir diye başlamak istiyoruz.
Her devrimci şu soruları kendine sorarak işe başlar:“Hangi dinden ya da mezhepten olursa olsun, hiç kimse şu sorudan yakasını kurtaramaz: kimden yanasın! Zorbalardan, zalimlerden, sömürücülerden mi?”
Nasıl ki Ahmet Kaya “Artık, namuslu olmak yetmiyor. Namusun mihenk taşında vuruşmak gerek…” deyip devrimci sanatını icra etmiş ise devrimcilik de işte zorbalara, zalimlere ve cümle cemaat sömürücülere karşı ortaya koyacağı direnişle başlar.
Kartaca’nın ünlü ve büyük askeri komutanı Hanibal; en dar, sıkışık, çıkmaz, inançsızlığın had safhada olduğu bir ortamda boşuna:“Ya bir yol bulacağım ya da bir yol yapacağım” dememiştir. Önemli olan böyle anlarda ya bir yolu bulmaktır ya da yol yoksa bir yol yapmaktır. İşte devrimciliğin en güzel özelliklerinin başında bu gelir. Herkesin umutsuzluğu yaşadığı bir ortamda herkese umut olacak olan adımı, kendisi şahsında atmasını bilmektir. Dedik ya “Artık namuslu olmak yetmiyor, namusun mihenk taşında vuruşmak gerek” misali en acımasız ve nefes kesen ortamlarda inadına direnmeyi bilerek gelecek kuşaklara ışık olabilmek gerekiyor. Bu ise özveridir, bu ise kendini feda etmesini-hem de hiç bir şey istemeden-bilmedir.
Hele hele Ataol Behramoğlu’nun dizelerinde dile getirdiği:
“Yıllanmış bir ağaç gibi köklü, gür
Yalan hiç yıkılmayacakmış gibi görünür
Hükmü verilmiştir oysa:
Yıkılacak. Çürümüştür.”
Gerçeğini idrakına vararak er meydanına çıkmak işte bir sıra dışılıktır. Sıra dışılık ise zaten devrimciliğin en yalın tanımı değil midir?
Tarihi hepimiz az çok okuyoruz. Okumaya okuyoruz da aynı sonuçları tarihin o tozlu raflarında çıkarıyor muyuz? “Tarih, ancak doğru okuyanların ders alabildiği bir kitaptır” diyor tarihçi. Önemli olan, doğru olanı tarih sayfalarında bulabilmektir. Elbette “gerçeğin bir gün ortaya çıkmak gibi kötü bir huyu vardır.” Ancak onca kan, onca ölüm, onca zarar görüldükten ve insan yaşamı kaybedildikten sonra açığa çıkmış gerçek kimin yararına, kimin yarasına merhem olabilir ki? Belki yine de doğrunun açığa çıkması vicdanları rahatlatmak açısından yine de önemli olabilir. Ama biz bir halkın günlük olarak katliamı yaşamasına bakmadan, sadece vicdanlarımızı rahatlatmak için gerçeklerin açığa çıkması için uğraşmayız ki? Biz her şeyden önce “Artık, namuslu olmak yetmiyor. Namusun mihenk taşında vuruşmak gerek…” felsefesini benimseyenler olarak yarın tarihin sayfalarına nostalji olsun diye bakma niyetinden olmayanlardanız. Bunun için vuruşma gününü bugün olarak seçiyoruz. Zorluklar da olsa, içerisinde ölümde olsa bugün vuruşmayı yeğliyoruz. Ve de şairin dediği gibi: “Yalan hiç yıkılmayacakmış gibi görünür. Hükmü verilmiştir oysa: Yıkılacak. Çürümüştür” çünkü.
Özcesi: “Bir toplumda namuslular namussuzlar kadar güçlü olmadıkça o toplumda kurtuluş yoktur” misali namusluların namussuzlara galebe çalması için kavganın tam ortasında, hem de kıyısında köşesinde değil, tam göbeğinde yer almak. İşte tarihin bize verdiği, ektiği bilinç budur.
Zana yoldaşı tanımak isteyenler, öncelikli olarak yukarıda dile getirilenleri bilecek ya da yukarıda dile gelenlere saygı gösterecektir.
Henüz 19 yaşında bir genç olarak özgürlük saflarına gelmiş olsa da dolu dolu, erkenden büyümüş bir Kürdistanlı olarak özgürlük saflarına gelmiştir. Henüz 7-8 yaşında babasının kamyonunu kullanan bu genç çocukluğunu herkesin büyüklükte yaptıklarıyla geçirir. Aslında bu özellik tüm Kürdistan çocukları için geçerli olan bir özellik olsa da Zana yoldaşta çok belirgindir.
Bu özellikleriyle birde Mardinli olmak yok mudur? Mardinli deyip geçmeyin! Kürdistan özgürlük mücadelesine belki de en çok kan vermiş, can vermiş bir coğrafya. Yurtseverliğin en sade, süzülmüş olan toprakları…
Zana yoldaşta henüz dünyaya gelmeden, yakın akraba çevresinde özgürlük saflarında olan yakınları vardır. Amcası vardır. Cemal Zedayi yoldaş. Bu yakın akrabalarından bir tanesidir. Bundandır ki Zana yoldaş, çocukluk yıllarında özgürlük idealleriyle büyüyerek özgürlük saflarına gelmiştir.
Dağlarda kişilik olarak oldukça sert bir yapısı vardır. Kararlıdır. “Granit gibi” diye bir kavram vardır. Aynen Granit gibidir. O’nda ikirciklik olmaz. O’nda normal yaşamak olmaz. Genç olmasına karşılık korkunç bir inisiyatif gücü vardır. Mukayese gücü vardır. Birde doğru ve yanlışa koyacağı tavır vardır. Öyle herkesin yapacağını yapacak biri değildir. Yanlış ise yanlıştır, doğru ise doğrudur. O’nda bilinen klasik feodal ölçüler rafa kaldırılmıştır. O, özgürlük dağlarına özgürlük için gelmiştir. Bunun için düşüncelerini her ortamda herkesle açıkça konuşan ve paylaşan biridir.
Birde Zana yoldaş tam bir cıvadır. Yerinde durmayan, akan, coşan bir sel gibi güçle hareket eden, boş durmayan, mutlaka bir şeyler bulup iş yapandır.
Ve tabii bir de inisiyatif kendisinde had safhadadır. Öyle ki yer yer yöneticileri zorlayan bir inisiyatiftironunkisi. Kimilerinin bildiği gibi zarar veren bir inisiyatif kullanmaz. O, var olan bir imkânı, fırsatı yakalayıp hem de ensesinde pratikleştirendir. Bundandır ki güven verendir, kabul görendir. O, saygı uyandıran bir gençtir.
Evet,Zana tam da ismine göre Zana’dır. Yani bilgedir. Bilinçle yaşayandır. Bilinçli yaşamak demek güçlü tercihlere sahip olmak demektir. Zana yoldaşın çok güçlü tercihleri vardır. Bunun için dağa geldikten sonra, önce bir yeni savaşçı eğitimi, ardından bir pratik, peşinden ise Özel Kuvvetlere geçerek fedai ordusuna katılmak. Ardından bir dönem Murat Karayılan yoldaşın özel güvenliği ve şoförü derken sonrasında bir müddet Kelareş çalışmaları ve de Botan…
Zana yoldaş, Botan’a gönderilirken öncelikli olarak kendisi için Mardin düşünülmüştü. Zaten Mardinlidir. Gönderilmesinin nedenleri dediğimiz gibi kendine oldukça güvenen biri olmasıdır. Hesapsızdır, kaygısızdır, hırslı ve tutarlıdır, mütevazıdır. Zorlu çalışmaların en aranan militanıdır. Birde yetenekleri vardır. Güçlü bir sabotajcıdır. Teknik sahasında bir uzmandır. Özcesi yeni dönemin iyi bir savaşçısı ve komutanıdırZana yoldaş.
Mardin sahasında birçok girişime imzasını atmıştır. Başarılı eylemler ortaya çıkarmıştır. Bu kez sıra şehir eylemlerine gelmiştir. Bu eylem biçimi için en ideal olanı Zana yoldaştır. Araçları,hem de her türlüsünü kullanmasını biliyor. Her türlü teknik konuda uzmandır. Birde girişkendir, gözü pektir. Cesaretine denilecek bir şey yoktur, olamaz da.
İşte bunun için Kızıltepe şehir merkezinde vurulacak polis eylemi için Zana ve Andok yoldaşlar belirlenir. Eylem tam başarıyla gerçekleştirilir. Şehir merkezinde polisler çapraz ateşe alınarak imha edilirler. Geri çekilmek için Zana arkadaşlar bir aracı çevirirler. Ancak şehrin dışına çıkmadan araçla kaza yaparlar. Yaralı bir halde araçtan çıkarak bir boş eve girerler. İşgalci polisler ve askerler tüm yolları tutmuşlardır. Birde kaza yaptıkları aracı da görürler. Zana arkadaşların üstüne gelen askerlere ilk ateş edenler yine Zana arkadaşlardır. Burada birkaç asker ve polisi vururlar. Saatlerce çatıştıktan sonra etrafları kuşatılmış olan yoldaşların üstüne panzerlerle düşman saldırır. Bu güç dengesizliği ortamında 22 Nisan 2010 günü Zana ve Andok yoldaşlar şehit düşerler.
“Benden giden, sana ulaşarak senin emeğinle farklılaştıktan sonra tekrar bana gelebilsin, bende farklılaşarak bir daha sana dönebilsin; bu alışveriş her birimizi aşan bir zenginlik kazanabilsin” misali kendini gelecek insanlık için feda eden yoldaşlar her zaman sizinle, sizin yol aydınlatıcılığınızda ilerleyeceğiz. Ve Hanibal gibi“Ya bir yol bulacağım ya da bir yol yapacağım” diyerek kavganın tam ortasında senin gibi yer alacağız.
Ve senin inandığın sosyalizm için sonuna kadar gideceğiz.
Bu dünyanın değişmesi gereği ve başka bir dünyanın mümkün olabileceği umudu için.
İnsanın doğayla ve kendisiyle barışık olarak her türlü baskıdan ve sömürüden kurtulmuş, özgür yaşayacağı eşitlikçi, adil, barışçı bir dünya özlemi için.
İnsanlığın eski çağlardan beri süren; dinlerin yeryüzünden gökyüzüne taşıyıp yaşamdan ölüm sonrasına ertelediği büyük ütopyasının, bu dünyada gerçekleştirilebilmesinin çabası için.

Mücadele Yoldaşları

DOĞAN-SİNAN ALTUM YOLDAŞIN BİR YOLDAŞINA YAZISI
Son yazdığın notu da aldım. Senin gibi moral veren, özlü, samimi, içten, gerçek yoldaşlığı anlamlandıran, karşısındaki insanın halini bilip ona göre yaklaşan dostlarım oldukça, benim sırtım yere gelmez.
Neyse… Çevreden de duyduğum kadarıyla eğitimlere katılımın, etki düzeyin oldukça iyiymiş. Bu da birçok şeye nazaran yeterlidir. Hani hep bana moral veren yazılar ve sözler söylüyordun ya. Bana moral veren önemli şeylerden biri, inan senin yaşama yaklaşımın. Bundan sonrası benim için güven veren, bana destek veren, benim yakınlarımı, sevdiğim insanları benden daha çok seven biri olarak bilmen yeterli oluyor. Yazdığın son yazıdan oldukça ders çıkardım. Yakın bildiğim insanlardan zarar gören ve yakın bildiğim insanlardan özlü güven veren (gören). Ben artık bu ayrımı keskinleştirmeye de kararlıyım. Bunu bir süredir yaptığımı biliyorsun. Hele ahlak, vicdan, saygı, sevgi, bağlılık konuları benim için ilkesel ve netleştirdiğim konular. Onun için bu konuda sen ve yakın bildiğim diğer arkadaşlar konusunda sen ve diğerleri bundan sonra kendi yerine benim yüreğimin (iyi-kötü) derinliklerinde yerini bulacak / buldular. Bundan sonrası için yanında olan Mazlum da sorgulamam içerisinde. Ona eleştirel yaklaştım, eskiden bildiğimiz, eleştiriler çerçevesinde düzeltmesini istediğim yönleri aşması gerektiğini belirttim. O da ideal, ölçülü, hassasiyetlere dikkat etse vazgeçilmez, ideal ölçülere layık biridir. Ona da selamlarımı söyle. Notu beraber okuyun.

O Azad denen saf temiz, güler yüzlü yoldaşı da çok özledim. Bir selamı geliyor, o da bana yeter. Şengule’nin de yeri bende değişmez. Kendini yaşama katsın. Onu sen ve Mazlum yalnız bırakmayın ve kızdırmayın, ona da çok selam. Beni soracak olursanız eskiye göre daha iyiyim. Keskinleştim dedim ya. Ondan dolayı netleşmelerim de somut oluyor. Yanlışlara, ters yoldaşlıklara, olumsuzluklara, netleşmelerim arttı. Onun için daha fazla güçlüyüm ki güç aldığım şeyler bana ve çevreme yetecek düzeyde. Yeter ki çevrem yakın diye bana yaklaşıp hançerini bana karşı çıkarmasın. Onun dışında eğitimler bitti. Günlük pratik işler, gelen misafirler dışında fazla bir şey yok. Bazen yalnızlaşıp sıkılsam da yalnızlığımı beni yalnız bırakmayanlarla gideriyorum. İyiyim, iyi olmanız, iyi olmamın gerekçesidir. Yakında devreniz bitiyormuş. Kendini her şeye hazırla

Sizleri ayrı ayrı ve topluca selamlıyor, başarılar diliyorum. 
14 Mart 2006

Doğan

İnce ruhlu bir gençtir Andok yoldaşımız. Sanatçı ruhludur. Mücadeleye katılmadan önce kültürel çalışmalarda bulunan Andok yoldaş bir noktadan sonra sanatın onu açmadığını, arayışlarına cevap vermediğini görür görmez dağların yolunu tutacaktır. Çünkü sanat özgürlük ister, sanat özgür ortamlar ister. Ve dağlar her türden kapitalist modernist kültürün etkisinden uzak sahalar olarak doğaldır ki her kim kendisini gerçekleştirmek ister ona kanatlarını açar.
Andok yoldaş bu kanat açmalara 2005 yılında kavuşacaktır. İlk eğitimler ardından pratik süreçler gelecektir. İnce ruhuyla, donanmış birikim düzeyiyle, yüksek coşku ve moraliyle yaşamın içerisinde her zaman güzel bir renk olarak kalmasını kendi emekleriyle bilen bir yoldaştır.
Andok yoldaşın çok güzel bir sesi vardı. Bir dönemler dediğimiz gibi kültür çalışmalarında bulunmuştu. Bir moralde “Kom Bıbın” şarkısını söylediğinde birkaç kez üst üste “dubare dubare” yani “tekrar tekrar” tezahüratları onun sesine verilen refleks gibi görünse de özünde onun kişiliğine verilen tezahüratlardır. Çünkü arkadaş yapısı onu çok sevmektedir. Öyle ki arkadaş yapısı hem onu hem de onun inci gibi sesini zevkle dinlemiştir.
Andok yoldaşın katılım öyküsü de biraz ilginçlikler içermektedir. Abisi de onun gibi kültürel çalışmalarda yer almaktadır. Hatta Jehat ismindeki abisinin birçok parçası Andok yoldaşa aittir. Ancak abisi kararını sanata verirken o, yani Andok yoldaş dağlara, yani sanatın silahlı olanına gönlünü vermiştir. Birisi sivilde kalarak iş yapmayı isterken birisi dağlara en zor olana göğüs gererek gelmiştir.
Andok yoldaş sivilde yürüttüğü çalışmalardan dolayı belli bir birikimi olan bir yoldaştı. Örgütsel tecrübelerin yanı sıra ideolojik dolgunluğu olan da bir yoldaştı. Böyle olunca yaşama daha duyarlı, olgun, yapıcı,   renk katan bir militan durumundadıydı. Dağlara gelmesinin bir nedeni zaten edindiği ideolojik, politik ve felsefik bilinçti. Bu bağlamda dağlara gelişi bilinçli bir tercihti. O tercihini çok güçlü kılarak gelmişti.  
Önderliğe olan bağlılığını, sevgisini, yaklaşımını her zaman her şekilde dile getirir, söylediklerini de pratiğiyle bütünleştirerek yaşama katılmayı esas alırdı. Önderliğin bütün çözümlemelerini, savunmalarını, Önderlikle ilgili ne bulsa okur, Önderlik üzerine tartışır, arkadaşlarla anladıklarını paylaşmayı esas alırdı. Kişilik olarak da oldukça bilinçliydi, ret ve kabul ölçüleri vardı. Neyi kabul edecek, neyi reddedecek çok güçlü bir şekilde bunun ayırdında olan ve bu yaşam ilkeleri temelinde de yaşayan, yaşama katılan bir yoldaş olarak Andok yoldaşa hep özel bir yaklaşım sergilenmiştir.
Kişilik olarak sade, sade olduğu kadar emekçi, emekçi olduğu kadar da değerlere sahiplik eden, bu uğurda gerektiğinde kavga etmekten geri durmayan bir yoldaştır. Yoldaşlar topluluğuyla radikal tutumlarına rağmen güzel üslubuyla uyumu yakalamasını bilmiştir. Buna coşkusu heyecanı, atikliği de eklenince insanda güven uyandıran bir yoldaş oluverir.
Bu güzel özeliklerinin yanı sıra asla bir çalışmada kendini geri vermemesiyle tanınr. En ağır işlere el atan yine odur. Önde olmak, yoldaşların önünde olmak onda bir tutkudur. Çalışmanın en küçüğünden en büyüğüne kadar hep böyle bir katılımı kendisine esas almıştır.
Başka güzel bir özelliği ise komünal olmasıdır. Yaşamı paylaşımcılık üzerine kuruludur. “Her yerde her şeyde hep beraber diyebilmek için” derler ya, öyle yaşamayı seçmiştir. Ortaklaşma, paylaşma, imece onun sevdiği kavramlardır. Kapitalist modernist kültürün bireyci, narsist, egoist kişilik yapılanmalarına karşı onun savunduğu toplumculuk, alçakgönüllülük, ortakçılık gerçekten de neolitik kültür özellikleridir.
Her yönüyle ideolojik, askeri yönden kendisini disipline eden, kendini yetkinleştiren, eksikliklerini bu konuda gidermeye çalışan bir arkadaş olarak da sürekli kuzeye gitme önerisinde bulunmuştur. Bu dayatmaları sonucunda Mardin eyaletine düzenlenir. Mardin sahasında bir müddet kaldıktan sonra parti yönetiminin dönemin ilerletilmesi için misilleme eylemlerinin yapılmasını istemesi onu da birçok yoldaşı gibi harekete geçirir. Çünkü şahadetler yaşanmıştır. Düşman amansızca, pervasızca saldırı içerisindedir. Düşmanı dizginlenmenin bir yolu ona vurarak parçasını koparmaktır.
Nitekim partinin bu perspektifi temelinde 22 Nisan 2010 günü Zana ve Andok yoldaşlar Kızıltepe şehir merkezinde eylem yaparlar. Başarılı geçen eylemin ardından geri çekilirlerken bindikleri araçla kaza yaparlar. Hem araçla gitme imkânı yoktur hem de arkadaşlar hafif yaralanmışlardır. Araçtan inerek yakınlarında bulunan bir boş eve girerler. Düşman kaza yapan aracı bulduktan sonra arkadaşların bulundukları boş eve yönelirler. İlk vuruşu yapan Zana ve Andok yoldaşlardır. Kıyasıya bir çatışmanın ardından düz ovanın ortasında her iki yoldaş da şehit düşeler.
Eylem yapıp geri çekilememek bir eksiklik ve eleştiri götürecek bir durumdur. Hele hele altın değerinde iki yoldaşın şahadeti daha da ağırdır. Ancak 2010 yılında eylemlerin nereye kayacağını göstermesi açısından önemli bir girişim olarak tüm gerilla güçlerini etkilemiş ve motive etmiştir. Nitekim bundandır ki 2010 yılı boydan boya sert geçen bir mücadeleye tanık olmuştur.

Mücadele Yoldaşları

Sazın teli gibi Fırat arkadaş
Süzülü bir ses sazın teli gibi
İpekli bir ses yüreğin içine inmiş
Bir ısı hafif ısıtır gibi
Munzur’un bülbülü esen vızıltılı
Uluyan dağların, rüzgârların sesi gibi
Munzur suyu gibi hışıltılı birbirine çarpan
Çırpıntısı yükselip süzülen bir rıhtım
Hafif yüreklere akan bir ısı gibi
Yüreğini okşar, beynini dinlendirir gibi
Deyişlerde semahlarda her biri figür rıhtım gibi
Seni alıp diyardan diyara hafif, nazik
İnce hareketleriyle seni yücelttim, ne söylesem dercesine
Işıklar diyarına taşıyor gibi
Ayak hareketleriyle el baş verdiği
Hafif dönüşle konuşur gibi
Evrende bir varlık evreni işaret ediyor gibi
Ve diyor Fırat arkadaş
Sesiyle sözüyle ben güneş yıldız
Toprak su hava ateş oldu.
Yaprak uçuşan toz bulut oldu.
Ben hüzün acı dost oldum
Sesine ses verdim
Acına derman oldum
Bana bir gün yaradan olmayana
Yaradan oldum dost esintiler gibi
Ve ekliyor Fırat arkadaş
Ben pervaneyim içinde güneşin yağmurun
Rüzgârın oldum
Işıklar diyarına azat oldum dost dost dost
Ve ekliyor bir daha ben Fırat
Ben sarp dağların yamacında
Kuru bir ağaç
Kuru idim yeşerdi hücrem yapraklarım
Ovalarda akan nehir oldum
Yeşerdi her yanım yamaçlarım
Esti rüzgârlarım pervane oldum
Dost dost dost

Mücadele Yoldaşları

Azad yoldaş kuzeye yolculuğuna başlamadan önce büyük kameraman, büyük şair, büyük yazar, büyük sinemacı ve büyük gerilla ve eylemci Xelil Dağ yoldaşın kamerasına şöyle konuşmuştu:
“Adım Azad, 1983 doğumluyum. Adana’da doğdum Kürdistan’dan uzak büyüdüm. Aslen Mardin’in Beşikkaya köyündenim; fakat Mardin’i görmemişim. Adana’da mücadelemize çok yoğun bir katılım vardı. Özellikle 92–93 yılları çocukluk yıllarımdı; ama arkadaşlar nasıl dağlarda düşmana karşı savaşıyorlarsa o tarzda mahallelerde BKC ve kleşlerle merkezde eylem yapıyorlardı. Halayların başına da giriyorlardı.  Arkadaşlara karşı bir gariplik yoktu, çok yakın olma vardı.
Özellikle etkilendiğim arkadaş Zilan arkadaştı. Adana’da yanımızda bir hafta kadar kaldı. Zilan arkadaşın özellikleriyle, ilişkilenme tarzıyla, her yönüyle aile üzerinde, aileye yakın gençlerde büyük bir etkisi yaşandı. Benim üzerimdeki etkisi de büyük oldu. Bir sohbetimiz de olmuştu. İyi hatırlıyorum Zilan arkadaş bana, “Sana silah mı vereyim para mı?” demişti. Tabii gönülden söylemedim “Silah” demiştim. Oysa para vermesini istemiştim; ama “Bana silah verirsen daha iyidir” demiştim. O zaman Zilan arkadaş çok sevindi ve güldü. Onun mutlu olmasıyla ben de çok mutlu oldum. Zilan arkadaş “benimle gelir misin?” dedi. Ben de “Nereye gideceksin, nerelisin?” dedim. Zilan arkadaş “Ben her yerdenim, neredeysem oralıyım” demişti. Büyük bir etkilenme oldu.
Hangi arkadaş yanımıza gelseydi, yaklaşımları çok farklıydı. Duruşları, taşıdıkları silahlar her açıdan farklıydı. Onların bu duruşları, farklılıkları beni etkilemişti. Tam olarak ne olduğunu bilmesem de katılmam gerektiğini biliyordum. Özgür Ülke gazetesinde çalışmaya başladım. Az çok partiyi tanıdım. Öncesinde bir tanıma durumum olsa da burada daha fazla tanıma durumum yaşandı. Gazetede çalıştığım süreçte sistemden uzaklaşmam daha da keskinleşti, sistemi çözümleme düzeyim tam olgunlaşmamış olsa da, neden rahatsız olduğumu tam olarak bilmesem de bir rahatsızlığım vardı. Sistem de bir kaos durumu gibi bir rahatsız olma durumum vardı. Artık aileyle de ortamla da bir uyumum kalmamıştı. Tek kurtuluş bir an önce arkadaşlara ulaşmaktı. Beni bu durumdan kurtaracak tek durum buydu. Bu çerçevede 1999 yılında Dersim’den katılımımı yaptım.
Dersim’de fazla kalmadık, geri çekilme süreciyle Güney’e geldik. Güney’de bu altı yılda hamleler sürecine katıldık. İy-güzel yönleriyle, iyi olmayan yönleriyle geçti. Güzellikler nasıl ortaya çıkıyordu: Her zorluk, kendisiyle birlikte güzel şeyleri de yaratıyordu. Birçok arkadaş tanıdım, birçok zorluk gördük, irade isteyen zorluklar gördük. Birçok yönüyle Kürdistan dağlarında bu uyumu ve birlikteliği yakaladık. Bu da bizim için bir arkadaş oldu. Bir kolumuz, tarafımız gibi oldu savaşabileceğimiz. Bunun farkına vardık. Biraz düşündüğünde kendini çok rahat koruyabilirsin de, düşmana kadar savaşabilirsin de.
Bu üç yıl eğitimlerle geçti. Daha çok eğitimlerde de kendini tanıma, düşmanını tanıma konusunda nitelikli bir düzey açığa çıktı. Hayalimde böyle bir nitelikle düşmanımın üzerine gitmek vardı. Amacıma ulaşayım, özellikle de bunu Dersim’de gerçekleştireyim diye. 2001 yılında önermiştim. O zaman Dersim grubuna girdim ve Serhat alanına kadar da gidişimiz gerçekleşti; fakat grupça geri döndük. Mevsim olarak geç kalmıştık ve kurye sorunumuz da çıkmıştı. O zamandan bu zamana iddia düzeyim daha çok arttı. Kendime “Kesin Dersim’e ulaşmalıyım” dedim. Bu temel amacım oldu. En sonda da Önderlik üzerindeki tecrit durumu oldukça ağırlaştı Önderlikle daha doğru bir yoldaşlık için böyle bir şey gerekliydi. Artık ne konuşma hakkı kalmış ne de oturma hakkı kalmış. Eğitimi de bir yere kadar gördük. Kendimizi ayakta tutarak katabileceğimiz kadar görmüştük, artık sıra eylemdeydi. Buna göre de kendimizi hazırladık ve bu esaslar üzerinden kuzeye gidecektik.
Yetersiz yoldaşlığımızı tamamlamak için gidiyoruz. Bu şekilde Önderliğimize, şehitlerimize halkımıza, arkadaşlara layık olmak istiyor, bunun için gidiyorduk. Kendimi böyle tanıtabilirim.
Okuyacağım şiirim, bir arkadaşla katılımımızı anlatıyor. Basıncı arkadaşlara diyordum “Bu şiiri size vermeyeceğim; ancak bir gün kuzeye gidersem ya da şehit düşersem olabilir. Diğer arkadaşın kendisi şehit düştüğü ve tek ben sağ olduğum için veremiyorum.” Ama bundan sonra verebilirim. Ki, o arkadaşa da layık olabilmek için kuzeye gidiyorum.

 Her gün ölümlerin yasını tutarken
Bir bir avuçluyorum anılarını
Birer yolcuydular
Çukurova’nın sıcağında
Ay ışığında yürüdüler dağlara
Yürekleri ürkek, ceylan yüreği çırpıntısında
Bir kuşun kanadında vurulurdu gece
Soğuk bir veda rüzgârı esiyordu
Düşler tutsak düştü zifiri karanlığa
Karanlık ihanet miydi?
Uzak deniz kıyısı mıdır yalnızlık?
Yoksa deniz kıyısından mı uzak?
Dağ patikaları mı bilinmez
Bilinen ise ikisinin hüzünle kesiştiğiydi.
Bir kuşun kanadında vurulurdu akşam
Sınır hatları pusu kurmuş yalancı zaman
Kan, ölüm ve ayrılık kokan gözlerimizde
Vuruldu düşlerimiz
Hiç yaşamadığı çocukluğuna döndü Dılber
Oyunlarını, oyuncaklarını anımsadı
Ve bir zaman tünelinin içinde
Sıcak çatışmalardan sonra
Beraberce topladığımız
Boş kovanlarla oynamalarımızı hatırladı
Ve belki dedi kendi kendine
Güldü
En büyük oyunumuz bu muydu?
Silahların gölgesinde mevzilere yürümüştüler
Azad gruptan kopmuştu
Kendine gelince kızdı kendine, yaşama
Bu olmamalıydı
Usulca ağladı
Gözyaşları ayrılığa damlıyordu
Azad “Dilber” dedi sessizce
Dilber “Azad” dedi
Azad değil miydi?
Gözleri yaşam ışınları saçan
Azad yola koyuldu bir başına
Açtı, susuzdu
Kavuşmalıyım mutlaka kavuşmalıyım
Tırnaklarıyla dağı deşe deşe
Tırmanmıştı boğaza
Açtı, susuzdu
Sesler geliyordu az öteden
Sese doğru sürünerek
“Gizlilik” dedi
Güldü
O yasaklı ülkenin illegal firarisiydi
Sonra da sıcak bir kavuşma buluşma ve sevinç
Birbirine dolanan sarmaşıkları andırıyordu her şey
Grup yollarına devam ettiler
Noktalarına ulaşmışlardı
Yollar ayrılığa çıkar ya
Bu aynı zamanda ayrılık demekti
Dilber ve Azad için
Dilber Erzurum’da kalacaktı
Duyunca Azad yüreği cehennem ateşiydi
Ayrılık bu
Ne sözle anlatılır
Ne de ressamların tablolarına sığar
Sadece yüreğin kıyısını
Kör bir bıçak gibi parçalar durur
Son kez göz göze geldi.
Eller ayrılır ama gözler asla
Azad, Dilberi yüreğine gömüp
Güneşe doğru yürüyordu
Yıldızlar da yoktu o gece
Hafif bir korku vardı içinde
Birden başlayan silah sesleri
Soğuk bir mermi
Dilberin yüreğine isabet etmişti
Azad Dilber’in saçlarını Munzur nehrine benzetirdi
Nehrin kenarında topladığı çiçekleri
Taç yapıp Dilber’in saçlarına takardı
Azad’ın düşleri soğuk bir mermi ile vuruldu.
Azad’ın düşleri ölünce
Azad’da vuruldu
Duyar duymaz haberi
Azad’ın yüreğinde fırtınalar koptu
Dilber gitti
Dilber ölümsüzleşiyordu
Gökkuşağının doğuşunda
Azad kendini kör bir kuyunun dibinde buldu.
Ölüm
Ayrılık sonrasında
Buluşma bayramı gibi güzelleşmişti
Ve Önderlik bir ışık demeti olup
Savunmalarıyla Azad’la iki dost gibi
Beraberce oturup saatlerce
İmralı’yı dinledi
Teşekkür ediyorum. Şiirimi belki tamamlayamadım. Son kısmı tam olarak aklıma gelmiyor. Savaştır, mücadeledir. Mücadele gerçekliğinde ayrılık da vardır, irade de vardır, zorluklar da vardır. Yine bunun içinde birçok güzellikler de doğar. Buna anlam vermek ve bunun zorunluluğunun farkında olabilmek çok önemlidir. Bizim için tabii salt duygularla sınırlı kalmamak da gerekir. Düşmanımız çok acımasızdır. Onun gerçekliğini bilerek hazırlanmak gerekiyordu. Ben de bu temelde hazırlık sürecine girdim, belli bir yoğunlaşma ile Kuzey’e gidiyorum. Yoğunlaşmama güveniyorum. Sonuna kadar düşündüğüm bütün projelerimi gerçekleştireceğime inanıyorum ve bu temelde buradaki arkadaşlara, şehit arkadaşlara, Önderliğe, halka ancak bu şekilde layık olabilmek, herkese bu biçimiyle layık olabilmenin kendim için tek yol olduğuna inanıyorum; çünkü yoğun eğitimler sürecine de girdik. Bu eğitimleri bu biçimiyle değerlendirmek en başta gelen bir şeydi benim için. Bu temelde bize böyle bir fırsatı tanıdığınız için teşekkür ediyorum, mutlu olduk. Bunun için çok teşekkür ediyorum. Arkadaşlara başarılar diliyorum.”
Onunla kalmış, birlikte mücadele yürütmüş bir yoldaşı olarak bu sözlerinin anlamına şimdi daha iyi eriyorum.
Azad yoldaşın en belirgin özelliği narin olmasıydı. Güleçti, sevecendi. Bir de insana çok yakındı.

 Mücadele Yoldaşları

VEDA

Bir eylül gibi sarardın
göçmen kuşları gibi
ağır ağır süzüldün
sımsıcak bir yaz
nasıl geçip gittiyse
öyle gittin
olgunlaşan başaklar gibi
boynunu büktün
eylül hüznü ile vedalaşırken...
Sonsuzlukta buluşmak dileğiyle
hoşça kal
                   Nuda Karker
Jehat arkadaşa,
2004 yılının güzel Eylülünün son günleriydi. Delicesine sevdiğim eylül ayı ve delicesine sevdiğim Xakurke’deydim. Zaman ve mekânın bir yürekte buluştuğu günlerdi. En son 95`te Xakurke’deydim. Dokuz yıl sonra Xakurke’de özlem giderirken, anılar deryasında gezinirken tanıştık seninle. Güzel eylül akşamında Xakurke anılarını yâd ederken bir çift gözlük parlıyordu, gözlüklerin arkasında umutla parlayan iki göz...
Anılarımı anlata anlata bıktırdığım arkadaşların gözlerinden farklıydı. Sabırlı ve anlatılanlardan birşeyler arayan meraklı bir dinleyici. Anılar bizi aynı mekâna götürmüştü... 1992 Güney savaşını yaşıyorduk. O günleri anlattıkça senin de aynı mekânda dolandığını ve birşeyler aradığını farkettim.
Eylül 92`nin son günleriydi. Avdalkovi Dağı’nın Ali Direj noktasında hummalı bir hazırlık sürüp gidiyordu. Xakurke ve Şemdinli’nin bütün pratik birlikleri biraraya gelmişti. Yaz boyunca bölüklerimiz eylemden eyleme koşmuşlardı. Buna rağmen hiçbir yorgunluk belirtisi yoktu. Tam tersine Rubarok eylemi için heyecan ve coşku doruklardaydı.
Avdalkovi, geceleri gerdanlıklara bezenmiş gelinlere benziyordu. Her tarafta gerilla ateşleri ve halayları, düğünleri andırıyordu. Eyleme gitmeden önceki son akşam bütün ateşler bir noktaya toplanmıştı. Büyük bir moral yapılacaktı. Şehit Beritan ve şehit Ahmet arkadaşlar moralin sunucusuydular. Doğubayazıtlı olan Ahmet arkadaş, eşi ve üç kızkardeşiyle birlikte gerilla saflarına katılmıştı. Kardeşlerinden şehit Helin ve şehit Berbang, Hewler katliamında şehit düştüler.
Arkadaşların morallerine moral katmışlardı. Bir daha da Xakurke`de bu kadar kalabalık ve moralli bir güç biraraya gelmeyecekti. Eyleme gidenlerin birçoğu geri dönmeyecekti. Hepimiz bunun bilincindeydik. Bu yüzden hiç kimse o gece moral yerinden ayrılmak istemiyordu. O gecenin parolası “ya başarmak, ya başarmak” idi.
Coşkulu ve kararlıca eyleme gidildi. Eylem tam başarılı sayılmazdı. Rubarok karakolu tümden imha olmuştu. Düşman ağır bir darbe almıştı. Ama seksen arkadaş şehit düşmüştü. Ve bir o kadar da yaralımız vardı. Eylem gücünün son geri çekilme noktası Avdalkovi Dağı idi. İki üç gün boyunca geri çekilme bitmedi. Her gün parça parça, grup grup arkadaşların omuzlayarak getirdikleri yaralı arkadaşlar zılgıtlarla karşılanıyordu.
Bazı arkadaşların şehit düştüğünü duymuştuk. Tek başına, elinde bombası, yarası kurtlanmış dönen arkadaşların sayısı az değildi. Şehit Beritan da Rubarok eyleminde yaralanmıştı. İşte böyle bir ortamda arkadaşlar daha tam geri çekilmeden, Karargâh Yönetimi tarafından bir toplantı yapıldı. Herkesin elinde radyo ve telsiz cihazıyla toplantı başlatıldı.
Düşman Rubarok Eyleminde ağır bir darbe almıştı. Boş durmayacaktı. Yaz aylarından beri gündemimizde olan KDP-TC işbirliği hayata geçmişti. Xakurke, Çukurca ve Haftanin temel hedef noktalarıydı. Düşman bu operasyona Sandviç Harekâtı adını vermişti.
Güneyden hain-işbirlikçiler, kuzeyden TC saldırıya geçecekti. Aynı zamanda uluslararası bir konseptle PKK’nin imhası hedeflenmişti. Almanya ve Fransa havadan destek vereceklerdi. Kısaca durum bundan ibaretti. Ve üzerimize düşen görev Rubarok Şehitlerinin anısına büyük bir direniş geliştirmekti. Şehitlerimizin ardından yas tutmayacaktık. Planlama yapılmıştı.
En ön cephe Lelikan Tepesiydi. Yeni savaşçıların tabur komutanı Ruhat arkadaş ve bir takım yeni savaşçı arkadaş Lelikan Tepesini tutmuştu. Acilen geri çekilen tecrübeli güçlerden (tecrübeli güçlerimizin en eski katılımlıları bir yıllıktı) takviye yapılması gerekiyordu. Bir manga da bayan arkadaş gidecekti.
Şehit Beritan arkadaş acele hazırlanmamızı, Lelikan’da en ön cephede savaşacağımızı müjdeledi. Zine Siverek arkadaş ile Rubarok eylemine katılmamıştık. En geri cephede kalmıştık. Büyük bir sevinçle hazırlandık. Şehit Beritan bir yandan raxtlarımızı sıkıştırıyor, silahlarımızı temizlememize yardımcı oluyor, diğer yandan bu savaşın kadın özgürlüğü için ne anlama geldiğini kavratmaya çalışıyordu.
O dönemde kadının orduda kalıp kalamayacağı, kalsa da ancak geri cephede lojistik-mutfakta kalabileceği tartışılıyordu. Bu yüzden bu savaştaki başarı ve direniş bizim için büyük bir şanstı. Savaşabilme hakkımızı savaşarak kazanacaktık.
Şehit Beritan`ın bize son tembihi; “Unutmayın, tarihi günler yaşıyoruz. Her anınızı yazın. Savaştan sonra birlikte okuyalım. Nerede olursanız olun, takım ruhunuzu unutmayın.” oldu.
Parolamız “yaşamda, sorunlarda, hastalıklarda, her şeyde savaş, savaş, savaş” olacaktı. Şehit Beritan arkadaş ile son defa kucaklaşıp ayrıldık. Noktada kalan bayan arkadaşların zılgıtlarıyla rüzgâr gibi Geliye Reş doluna inip, Lelikan suyunu geçip bir noktada mola verdik.
Güçlerimiz Rubarok eyleminden yeni gelmişlerdi. Herkes çok yorgun ve günlerdir uykusuzdu. Bir-iki saat uyuyup Lelikan Tepesindeki mevzilerimize gidecektik. Arkadaşlar cihazla bir takım arkadaşın daha takviyeye geleceğini söylediler. Yarım saat kadar daha bekledik. Arkadaşlar gelmeyince ağır ağır mevziilerimize doğru yürüdük.
Mevzilerimiz Lelikan Tepesinin sırtlarıydı. Deşta Heyate tarafından gelecek herhangi bir saldırıyı geri püskürtecektik. Takım komutanımız Herdem arkadaştı. Yerimize ulaşır ulaşmaz takımı mevzilendirdi. Ben, Zine Siverek ve bir erkek arkadaş aynı mevzideydik. Güçlerimiz çok yorgun olduğu için Herdem arkadaş on dakikada bir mevzileri nöbetçi çavuş ile birlikte kontrol ediyordu. Bizim hiçbir tecrübemiz olmadığı için ha bire arkadaşı soru yağmuruna tutuyorduk.
Düşman nereden gelebilirdi, gelirse ne yapalım, haber verelim mi? vs.
En son Herdem arkadaş, “İyi ki buradasınız, meraktan bizim de uykumuzu kaçırdınız” diyerek ayrıldı.
Ayrılırken tekrar bize hatırlattı. “Aşağıdan Kerimxan arkadaşın takımı takviye olarak gelecek, haberiniz olsun.” dedi.
Herdem arkadaş ayrıldıktan birkaç dakika sonra aşağıdan bir ses geldi.
Gece zifiri karanlıktı. “Ew ki ye?” diye bağırdık.
Aşağıdan birisi “Hevale hingo me!” dedi.
Şehit Zine arkadaş çabuk kızan bir arkadaştı. “Acayip bir şey. Arkadaşlar ne biçim isim takıyorlar. Hingo diye bir ismi de ilk defa duyuyorum,” diyerek sinirlendi.
Tabii bize fırsat doğmuştu. Hemen Herdem arkadaşı çağırdık. Tecrübemiz olmadığı için takım komutanı arkadaşın yanımızda olması bize güç veriyordu.
Zine arkadaş, “Hevale Herdem, Hingo arkadaş diye birisi aşağıdan geliyor,” dedi.
Herdem arkadaş, “Hingo diye bir arkadaş yok. Bunlar KDP`lidir,” diyerek tüm mevzileri uyardı.
“Herkes aşağı doğru ateş etsin” dedi. Meğer KDP`lilerde 'hingo-sizin' demekmiş.
“Hevale hingo me- Sizin arkadaşınızım” anlamına geliyormuş.
Acemiliğimiz bu kadarla da sınırlı kalmıyordu.
Düşmana ateş ederken bir baktım silahım çalışmıyor. Ha bire tetiğe basıyorum. Ama silahım çalışmıyor.
“Hevale Herdem! Silahım çalışmıyor” dedim.
Diğer mevziden fırlayıp yanımıza gelen Dicle Porsor arkadaş, o anın heyecanı ve siniriyle silahımı elimden alıp, “mirate mekanizmayı çekmemişsin,” diyerek, mekanizmayı çekerek silahı elime verdi. İşin en komik tarafı, gece zifiri karanlıkta eğitimlerde edindiğimiz alışkanlıkla nişan almaya çalışmamdı.
Gece saat 10 sularıydı. Bütün acemiliklerimize rağmen hiç kayıp vermeden, düşmanı ağır kayıplarla geri püskürtmüştük. Çatışmadan hemen sonra Kerimxan`ın takımı da bize ulaştı. Lelikan’da üç takım olmuştuk. Fakat karşımızdaki düşman tabur tabur arabalarla ve doçkalarla üzerimize geliyordu. En önemli mevzi, Lelikan zirvesiydi. Ve şehit Ruhat arkadaşın takımı oradaydı. Bizim çatışma bittikten bir-iki saat sonra orada çatışmalar başladı. Çok kalabalık bir KDP gücü Lelikan zirvesine saldırıyordu. KDP bir taraftan ışıldak atıyor, bir taraftan naralar atıyor, ha bire bomba, B7 roketleri atıyor, arkadaşlara saldırıyordu.
İlk hamlede arkadaşların mevzilerini ele geçirdiler. Cihazdan KDP`lilerin sloganları yankılanıyordu. Aradan yarım saat geçmeden Ruhat arkadaşın takımı, geri çekildiği mevzileri bombalarla geri alıyordu. Arkadaşların kayıpları yoktu. Muazzam bir direniş ve saldırı ruhu vardı. Sabah saat 3`e kadar çetin bir mevzii savaşı oldu.
KDP saldırıyor, arkadaşların mevziilerini alıyor, arkadaşlar saldırıyor, KDP`nin elindeki mevziileri alıyorlardı. En son saldırıda KDP yoğun bir güçle geldi. Lelikan Tepesi tıpkı filmlerde gördüğümüz savaş sahneleri gibiydi. Işıldaklar, izli mermiler, bombalar, bağrışmalarla bir aydınlanıp bir sönüyordu. Arkadaşların o gece yüzlerce kişi karşısındaki muazzam direnişi, hiçbir zaman belleğimden silinmeyecek.
Şehit Ruhat ilk tanıştığım PKK’liydi. Şehit Pale, Zagrosların 92 kışında hepimizin moral kaynağı olmuştu. Ve adını hatırlayamadığım diğer arkadaş... Üç kahraman yoldaşımızın bu kahramanca direnişte şehit olduğunu öğrendik.
İşte böyle Jehat yoldaş...
Belleğimizde silinmeyen anılara dalmışken, adını hatırlayamadığım diğer kahraman şehidin ağabeyin şehit Renas olduğunu, o güzel eylül akşamındaki sohbetimizde öğrendim. İlginç bir rastlantıydı. İçinde dolandığımız zamanı ve mekânı şehit Renas arkadaş bütünleştirmişti.
Trajikomik savaş gerçekliğimizin en onurlu gerçeği olan çıplak yüreklerinden, cesaretleri, azim ve inançlarından başka bir şeyi olmayan tertemiz yürekli şehitlerimizi bir daha anarken, bu onurlu yolda son nefesime dek onların arayışçısı olma sözünü veriyorum...
Bütün çalışmalarında üstün başarılar, yaşamında sağlık ve mücadele diliyorum. Ayrıca kalbin kadar temiz bu sayfayı bana ayırdığın için sana teşekkür ederim.
Sevgi ve saygılarımla,
Nuda KARKER
10 Ocak 2005, Xinere